Masakit mabasted. Pero mas masakit mawalan ng pera sa bank account.
Habang papalapit ang araw ng mga puso huwag hayaang maging biktima ng mga mapagsamantala, hindi lahat ng mga matatamis na salita ay ginawa para paibigin ka, it rin ay ginagamit ng ibang tao para maloko ka, lalong lalo na ng mga kawatan na handing samantalahin ang ganitong mga okasyon para sa pansariling kapakanan.
Todo ang pangungumbinsing ginagawa ng ilang kawatan hanggang sa makuha nila ang inyong personal na impormasyon, na gagamitin nila para mapasok ang iyong account at makuha ang lamang pera nito.
Alam nilang manipulahin at paglaruan ang feelings ng mga tao kapag Valentine’s. Base sa report ng US Federal Trade Commission, $143 milyon ang nawala sa mahigit 21,000 kaso ng cyberfraud sa Amerika nung 2018. Mas marami pa ito kumpara sa $33 milyon mula sa 8,500 kaso nung 2015.
Pero merong mga paraan para maiwasang ma-fall sa mga scam na ‘di lang masakit sa puso, kundi rin sa bulsa. Ito ang ilan sa mga pwede n’yong gawin ngayong buwan ng Feb-ibig.
Signed, sealed, delivered—sa e-mail mo!
Maaaring nakatanggap ka ng text message mula sa isang service provider na nagsasabing merong bulaklak o ibang Valentine’s gift na ide-deliver sa ‘yo. Laman ng text ang iyong pangalan, isang order tracking number, at isang link papunta sa website ng service provider.
Kapag nasa website ka na, hihingin na nito ang ilang personal na detalye para makuha mo ang sinasabing mga ide-deliver. Maaari ka rin daw bigyan ng isang special gift, basta maipasok mo ang iyong credit card number.
Love Note #1: ‘Wag basta i-click ang mga pekeng website
Posibleng inatake ka ng mga scammer gamit ang isang pekeng website, na kopyang-kopya ang lehitimo at pinagkakatiwalaang website ng isang kumpanya. Ginagamit ito para makakuha ng personal na impormasyon para makapagnakaw ang mga cyber-kawatan mula sa inyong mga bank account. Kung sa tingin n’yo’y peke ang napuntahang website, bisitahin ang official website ng kumpanya.
Phishing ang tawag sa gawaing ito. Para labanan ang phishing, iniiwasan ng maraming kumpanya, lalo na ang mga bangkong gaya ng BDO, na magpadala ng mga text o e-mail na may mga website link. Tandaang hinding-hindi magpapadala ang BDO ng text o e-mail para ma-verify ang inyong account. Kung sa tingin n’yo’y nakatanggap kayo ng phishing message, agad itong i-report sa ReportPhishing@bdo.com.ph.
Matchy matchy!
Nakakuha ka ng ka-match mo sa isang dating app. Maganda ang kanyang profile. At dahil nakita niya ang iyong magandang profile, siyempre, gagawin niya ang lahat para ika’y kilalanin. Sasabihin niya sa ‘yo na mataas ang kanyang pinag-aralan at meron siyang magandang trabaho o negosyo. Mapapaniwala ka naman sa ganda ng kanyang profile.
Kapag nangyari ‘yun, magsasabi siya na meron siyang problema sa pera. Pwede itong tungkol sa negosyo o sa isang kamag-anak na may matinding sakit. Gagawa siya ng kwento base rin sa profile mo para kalauna’y makahingi siya ng pinansyal na tulong. Maaari siyang magpadeposito ng pera sa bangko o humingi ng personal na impormasyon. Maging alerto! ‘Wag ma-fall sa kanyang panloloko.
Love Note #2: ‘Wag na ‘wag i-share ang inyong personal na impormasyon
Ang taong masyadong mapagtiwala, malamang magiging biktima – sa pag-ibig man o sa pakikipag-usap sa taong akala’y katiwa-tiwala, pero ‘yun pala’y may kalokohang balak. Walang pinipiling panahon ang cyber-kawatan kahit pa buwan ng mga puso. Kaya laging paalala ng kapulisan, maging mapanuri, lalo na sa mga humihingi ng pera sa inyo.
Maging alisto sa inyong mga nakakahalubilo, online man o offline. Wala namang problema na mag-share kayo ng mga kwento ukol sa isa’t isa, pero ‘wag ang inyong sensitibong impormasyon na dapat kayo lang ang nakakaalam, tulad ng account usernames, passwords, at one-time passwords (OTP).
‘Wag na wag i-share ang mga sensitibong impormasyon kahit kanino, kahit sa kamag-anak, malapit na kaibigan, o kahit sa nagpapakilalang taga-BDO. Tandaan: hinding-hindi hihingin ng BDO ang inyong personal na impormasyon.
Love Note #3: Laging maging alerto kontra-scam
Kahit kailan, maski buwan ng mga puso, ay walang puso ang mga scammer. Mambibiktima lang sila ng kung sinong madaling mahulog sa kanilang patibong.
Pero may pwede kayong gawin para labanan sila. Basta kayo’y laging alerto at mapanuri, kaya ninyong maisahan ang mga scammer at mapangalagaan ang inyong personal na impormasyon.
Sources:
• https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:vJZYzvUGdngJ:https://www.cnbc.com/2018/02/09/watch-out-for-these-valentines-day-scams.html+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=ph
• https://www.wsoctv.com/news/trending/fedex-text-scam-what-you-need-know/X3Z5KIKZABBHTOZKGLV5YVGIHM/
• https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:i1z2HDZno6sJ:https://www.vox.com/the-goods/2019/2/13/18223499/ftc-catfishing-romance-dating-app-scams+&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=ph
• https://www.cnbc.com/2018/02/14/how-to-spot-a-valentines-day-scam.html
• https://newsinfo.inquirer.net/1085417/pnp-beware-of-valentines-day-scams
Comments
Kaya those reminders are helpful Momsh, beware talaga lalo na if asking info and wala ka naman inexpect na padala or magpapadala sayo. Kapag may involve na personal details, bank account, cc card ekis na.